တအာင်းဘုံစာပေနှင့် ဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးမှုများ သတ်မှတ်ရန် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ (၁၀) ကြိမ်မြောက် တအာင်းစာပေ ယဉ်ကျေးမှု ညီလာခံအား လွန်ခဲ့သည့် မတ်လ (၂၃) ရက်နေ့မှ (၂၆) ရက်နေ့အထိ ကျင်းပခဲ့ ရာ လူတစ်သောင်းကျော် တက်ရောက်ကြောင်း တာဝင်ကျော်က ပြောဆိုသည်။

“ကျနော်တို့ တအာင်း အမျိုးသားတွေ အတွက် တစ်ခုတည်းသော ဘုံ စာပေ၊ ဘာသာ စကား နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေ ရှိဖို့ လိုအပ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့် (၄) နှစ် တစ်ကြိမ် တအာင်း စာပေ ယဉ်ကျေးမှု ညီလာခံကို ပြုလုပ်ပေး လေ့ရှိခဲ့တယ်။ ဒီနှစ်ဆို (၁၀) ကြိမ်မြောက် ညီလာခံပင် ဖြစ်လာခဲ့ကြောင်း” ပြောဆိုသည်။

အဆိုပါ ညီလာခံအား ၁၉၇၂ ခုနှစ်က တအာင်း မျိုးချစ်ပုဂ္ဂိုလ် တာပေါ့လ်ဆံမှ ဦးဆောင် ကျင်းပခဲ့ပြီး တအာင်း ဘုံ ဘာသာစကား၊ စာပေ အဖြစ် စန်းလုံ (Samlong) ကို အသုံးပြု သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရွေးချယ် အတည်ပြုနိုင်ခဲ့သည်။

တအာင်း အမျိုးသားများ အသုံးပြုနေသော စာပေတွင် စန်းလုံ (Samlong) နှင့် ရူးမိုင်း (Rumai) ဟူ၍ နှစ်မျိုး နှစ်စား ရှိပြီး ယင်း စာပေ ၂ မျိုးကို တစ်မျိုးတည်း ဖြစ်ပေါ်လာရန် တအာင်း အမျိုးသားများက ကြိုးပမ်း နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း တာဝင်ကျော်က ဆိုသည်။

“ပလောင် လူမျိုးမှ တအာင်း လူမျိုး အဖြစ်သို့ သုံးစွဲခေါ်ဆိုသွားဖို့ တူညီသော အမြင် တစ်ခုအဖြစ် လက်ခံခဲ့ပြီးဘဲ။ စာပေ ကျတော့ တစ်ခုဖြစ်လာဖို့ လိုပါတယ်။ အဲတာကြောင့် ဘယ်လို ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင် သွားကြမှာလဲ တအာင်း အမျိုးသား ခေါင်းဆောင်များရဲ့ အမြင်တွေ ဖလှယ်နိုင်ဖို့ ဒီ ညီလာခံကို ကျင်းပလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။

ယင်းကိစ္စအပေါ် တအာင်းပြည်နယ် လွတ်မြောက်ရေး တပ်ဦး PSLF ဥက္ကဌ ဖြစ်သူ တာအိုက်ဘုန်းက စန်းလုံ (Samlong) စာပေအား ဘုံစာပေ အဖြစ် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း (၄၀) ကျော် ကတည်းက သတ်မှတ်လာခဲ့ သောကြောင့် ဆက်လက် အတည်ပြု သွားကြရန် တိုက်တွန်း ပြောဆိုသည်။

“တအာင်း အမျိုးသား တစ်ရပ်လုံး အတွက် ကြည့်ပြီး တအာင်းစာပေလည်း တစ်ခု ဖြစ်သွား စေချင်တယ်။ ဒါ့အပြင် တအာင်းအမျိုးသားနေ့ သတ်မှတ်သွားနိုင်ဖို့ အရေးကို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားဖို့ ကျန်ရှိနေသေးတယ်” ဟု ဆိုသည်။

ထို့အပြင် တအာင်း လူမျိုးများ၏ နာမည်ရှေ့တွင် အမျိုးသားများ အတွက် “မိုင်”၊  အမျိုးသမီးများ အတွက် “လွေး” တို့ကို အသုံးပြု ခေါ်ဆိုသွားရန်နှင့် တအာင်း စစ်ဖက်  အရပ်ဖက် အရာရှိများ အပါအဝင် အသက် (၇၀) ကျော် တအာင်း အဘိုးအိုများကိုမူ “မိုင်” အစား “တာ” ဟု သုံးစွဲကြရန် ချမှတ်ထားသည်ဟု သိရကြောင်း တာအိုက်ဘုန်း က ပြောဆိုသည်။