ကရင်နီလူမျိုးတို့ အန္တရာယ်မဖြစ်ရအောင်၊ ထိိခိုက်နစ်နာမှုတွေ မရှိအောင်၊ မိမိလုပ်ဆောင်နေတဲ့ တစ်နေ့တာ လုပ်ငန်းတွေ တစ်လတာ လုပ်ငန်းတွေ တစ်နှစ်တာလုပ်ငန်းတွေ အောင်မြင်မှုရှိမရှိ ဆိုတာတွေနဲ့အတူ ရက်ကောင်းရက်မြတ် ရွေးချယ်ရာမှာလည်း အဓိကထား ကြက်ရိုးထားကြပါတယ်။
ကရင်နီတို့ရဲ့ ရိုးရာ အီလူး တျာတိထေးပွဲ၊ ကေးထျိုဘိုးပွဲ၊ ဒီးကူပွဲ၊ အီလူးဘိုးပလဲပွဲ၊ အီလူးဖုပွဲ၊ ပေါ်ကေးဒူပွဲ၊ ဒီးကူပွဲ စတဲ့ ပွဲတွေ မပြုလုပ်ခင်မှာ ရက်ကောင်းရက်မြတ်သိရှိနိုင်ဖို့ ကြက်ရိုးထိုး မေးမြန်းကြသလို ရိုးရာ မင်္ဂလာပွဲ ၊ ကလေးကင်မွန်းတပ်ပွဲ၊ လိပ်ပြာခေါ်ပွဲ၊ ရက်ကောင်းရက်မြတ် ရွေးခြင်း၊ တောင်ယာလုပ်သူအတွက် တစ်နှစ်တာ အောင်မြင်မှုရှိမရှိ မေးမြန်းခြင်း အပြင် တခြား ကြက်ရိုးထိုး မေးမြန်းတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
ကရင်နီဒုက္ခသည်စခန်းမှ ရိုးရာဓလေ့သိကျွမ်းနားလည်သူ ခူးငါးရယ်က " အသွားမှားရင် တစ်လှမ်းဆိုသလိုမျိုးပေါ့။ အသက်အန္တာရာယ်ပါ ထိခိုက်နိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့က ကြက်ရိုးထိုး မေးတာကို အလေးထားတယ်။ ကျနော်တို့ အန္တာရာယ် မဖြစ်ဖို့က အရေးကြီးတယ်။" ဟု ပြောသည်။
ရိုးရာဓလေ့ပွဲတော်များထဲက နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းကျင်းပလေ့ရှိတဲ့ တံခွန်တိုင်ပွဲတော်သည်လည်း ပထမဆုံးအနေနဲ့ တံခွန်တို်င် သခင် (အီလူးဘျာစယ်)က တစ်ရွာလုံးအတွက် တစ်နှစ်တာ စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေမှုရှိ မရှိ၊ ကြက်အောင် မအောင် မေးမြန်းလေ့ရှိပြီး ရပ်ရွာထဲက မိသားစုတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်မိသားစုအတွက် တံခွန်တိုင် တိုင်တော်မှာ ကြက်ရိုးထိုး မေးမြန်းကြပါတယ်။
တံခွန်တိုင်ပွဲတော်မှာ တင်တဲ့ကြက်ကို တံခွန်တိုင်လို ရိုးသားဖောင့်မတ်ဖြူစင်ပါစေ။ စိတ်ဓါတ်က အလံလိုဖြစ်ပါစေ ဆိုပြီး ကြက်ရိုးကို တင်တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ကြက်ရိုးအောင် မအောင်ဆိုတာကို ကြည့်ရပါတယ်။
ကြက်ရိုးအောင် မအောင် သိရှိနိုင်ဖို့အတွက် ခူးငါးရယ်က အခုလို ရှင်းပြသွားပါတယ်။
" အောင်ပြီဆိုတာက ကျနော်တို့ ခရီးသွားတာတို့ အလုပ်လုပ်တာတို့ကို အမှားမရှိပဲ ကောင်းဖို့အတွက် ဖြစ်တယ်။ မအောင်ဘူးဆိုရင် တစ်စုံတစ်ခု အန္တရာယ်ဖြစ်မှာ စိုးရိမ်ရတယ်။ ကြက်ရိုးပေါက်ကို ကြည့်ပြီး သူ့နာမည်အခေါ်တွေအပေါ်မူတည်ပြီး အောင်လား မအောင်လား နည်းနည်းအောင်လား များများအောင်လား ဆိုတာကို ကြည့်ရတယ်။" လို့ ခူးငါးရယ်က ပြောပါတယ်။
ကရင်နီဒုက္ခသည်စခန်းမှ ကယားလူမျိုးဖြစ်သူ ဒေါ်နဲမယ် ကြက်ရိုးထိုးမေးမြန်းလေ့ရှိသူ "ကြက်မအောင်ဘူးဆိုရင် သားသမီး ကျန်းမာရေးအတွက် စိုးရိမ်နေရတာပေါ့။" လို့ပြောပါတယ်။
ရှေးခေတ်သမိုင်းအရ ကရင်နီလူမျိုးတို့အတွက် ကြက်ရိုးထိုးမေးမြန်းတာဟာ စာတစ်စောင် လိုပါပဲ။ ကြက်ရိုးထိုး မေးမြန်းတဲ့ ဓလေ့ကို မနက်မှာ ကြက်ရိုးထိုးလေ့ရှိပေမယ့် ဆားတအ( သွန်နေတဲ့ ကြက်မ၊ တစ်လုံးတည်းရှိတဲ့ ကြက်မ)ကိုတော့ ညနေဖက်မှာ ကြက်ရိုးထိုးတာကို လုပ်ပါတယ်။ ဆားတအ ဆိုတဲ့ ကြက်မမျိုးကို မွေးထားရင်တော့ အိမ်ရှင်ကို ဒုက္ခပေးတတ်လို့ ကြက်ရိုးထိုးလိုက်ရပါတယ်။
ကြက်ရိုးထိုးရင် ကြက်ဖနဲ့ပဲ ပြုလုပ်လို့ရတာရှိသလို ကြက်ဖဒါမှမဟုတ် ကြက်မနဲ့ ပြုလုပ်လို့ ရတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကြက်ရိုးထိုး မေးမြန်းတဲ့သူတွေ အများစုက ကြက်ဖနဲ့ တင်ရတာကို စိတ်ထဲမှာ ပိုပြည့်စုံတယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။
ခူးလိရယ် ကြက်ရိုးထိုးလေ့ရှိသူ "အရေးကြီးတာပေါ့။ ဘယ်လိုအရေးကြီးလဲဆိုရင် ဟို ဘိုးဘွားခေတ်ကတည်းက လုပ်ကိုင်စားသောက်ဖို့ ညွန်ကြားထားပေးတဲ့ဟာမျိုးတွေ ရက်ကောင်းရက်မြတ်တို့ဆိုလည်း ကြက်ရိုးထိုးပေး မေးမြန်းတယ်။ ဗေဒင် ဆရာ သဘောမျိုးပေါ့။ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဆရာတင်တာမဟုတ်ပဲ ကြက်ကို ဆရာတင်ပြီး မေးတာပေါ့" လို့ ပြောပါတယ်။
ကြက်ရိုးထိုးမေးမြန်းခြင်းက ကရင်နီလူမျိုးတို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့အတွက် နောင် တက်လာမယ့် မျိုးဆက်သစ်များကို မိရိုးဖလာ ရိုးရာအမွေကို အလေးထား ထိန်းသိမ်း စေလိုကြောင်းနဲ့ မသိတာ ရှိရင် လူကြီးသူမကို မေးမြန်းပြီး မှတ်သားစေလိုကြောင်း ပြောပါတယ်။
ခူးနဲရယ် ကရင်နီ ဒုက္ခသည် စခန်းနေ လူငယ်တစ်ဦး "ကြက်ရိုးထိုးတတ်ချင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုရင် ဒါက မိရိုးဖလာ ရိုးရာလေ။ ကျနော်ငယ်ငယ်တုန်းကဆိုရင် မိဘတွေကပဲ ကြက်ရိုးထိုးပေးတာပေါ့။ သူတို့ပဲ အမြဲလုပ်ပေးနေတာကို ကျနော့်အနေနဲ့ လူငယ်တစ်ယောက်က ဒါတွေကို သိထားသင့်တယ် လေ့လာသင့်တယ်လို့ ထင်တယ် တစ်နေ့ကျရင် လိုအပ်လာမှာလေ" လို့ပြောပါတယ်။
ကြက်ရိုးထိုးမေးမြန်းတာကို ကြက်ရိုးထိုးတတ်တဲ့ အမျိုးသား ဘယ်အသက်အရွယ်ပိုင်းမှာဆို ထိုးလို့ရပေမယ့် အမျိုးသမီးတွေကတော့ ကြက်ရိုးထိုးခွင့်မရှိပါဘူး။ အမျိုးသမီးတွေ ကြက်ရိုးထိုးခွင့်မရှိတာနဲ့ပါတ်သက်ပြီး အသက်ကြီးရွယ်အိုတွေကိုလိုက်မေးပေမယ့် သိကျတဲ့ အဖြေမသိခဲ့ရပါဘူး။
ဒါပေမယ့် အမျိုးသမီးတွေ ကြက်ရိုးထိုးလို့ မရတာဟာ ဘိုးစဉ်ဘောင်ဆက်ကတည်းကလို့ သိရပါတယ်။
ကြက်ရိုးထိုးနေတဲ့ ဘယ်အသက်အရွယ်ပိုင်းက အမျိုးသားမဆို ကြက်ရိုးထိုးနေချိန်မှာ နေထွက်တဲ့ဖက်ကို ဦးတည်ထိုင်ပြီး ကြက်ရိုးထိုးရပါတယ်။ ကြက်ရိုးမထိုးခင်မှာတော့ မိမိ လုပ်ဆောင်လိုတဲ့ အကြောင်းကို ရွတ်ဆို ကျိမ်ပြီးမှ ကြက်ရိုးထိုးရပါတယ်။
ဒါတွေဟာ ကရင်နီလူမျိုးတို့ရဲ့ ရိုးရှင်းတဲ့ ရှေးရေးဟော မေးမြန်းတဲ့ မိရိုးဖလာ ဘိုးစဉ်ဘောင်ဆက်က ပြုလုပ်လာတဲ့ ဓလေ့တစ်ခုပါ။
